Bijeenkomst 22 februari: ‘Als je geen waarde toevoegt, besta je over tien jaar niet meer’

Met veel dank aan LIOF, Rabobank, Fontys, LLTB en gemeente Horst aan de Maas kon de TuinBouw Businessclub met de inleider van vandaag wat steviger uitpakken dan gebruikelijk. En met een mooi resultaat, want met ruim 90 aanwezigen zat de voormalige binnenplaats van Kasteel de Keverberg ‘bommetje vol’. Jan Rotmans is natuurlijk ook niet de eerste de beste, want over de hele wereld wordt hij gevraagd om zijn licht te laten schijnen over complexe vraagstukken op het gebied van transities en systeeminnovaties, toegespitst op duurzaamheid. Na een kort welkomstwoord door TBBC-voorzitter was de vloer voor Jan Rotmans, die als een wervelwind zijn gehoor voorging in een bespiegelende vergelijking tussen de oude en de nieuwe economie. Hij gaf daarbij aansprekende voorbeelden, zoals bijvoorbeeld het bekende taxibedrijf Über dat geen eigen taxi’s heeft, maar ‘simpelweg’ chauffeurs aan passagiers koppelt. Rotmans gaf aan ervan overtuigd te zijn dat op een vergelijkbare wijze ook de logistiek van de tuinbouw zal gaan veranderen.

‘Elk verdienmodel van elk bedrijf in elke sector staat onder druk. In minder dan 100 jaar tijd is de gemiddelde levensduur van een groot bedrijf van 75 jaar teruggelopen naar 15 jaar’, aldus de professor. Zijn voorbeeld van Kodak, dat door onderschatting de markt voor digitale fotografie totaal heeft gemist en daardoor geen rol van betekenis meer heeft, is voor de aanwezigen herkenbaar en maakt indruk. ‘Niet de grootste bedrijven zullen overleven en ook niet de slimste, maar de meest wendbare’, aldus Rotmans. Voor de aanwezige tuinbouwondernemers gooit hij nog wat extra kolen op het vuur. Naar zijn overtuiging zal het tuinbouwbedrijf 3.0 geen geld meer verdienen met bulkproductie, maar met gespecialiseerde producten en kennis. Rotmans: ‘van bulk naar  nicheproducten, van kwantiteit naar kwaliteit en van mensen voeden naar mensen gezonder maken’. De tuinbouw zal in zijn ogen de komende tien jaar dan ook radicaal moeten veranderen. Niet meer alleen de dingen slimmer en efficiënter doen, maar vooral de dingen radicaal ánders gaan doen. En juist dat laatste, dáár is de tuinbouw volgens Rotmans van oudsher niet goed in. De oplossing? ‘Open de ramen en leer van andere sectoren, zoek nieuwe verbindingen met mensen van buiten, koplopers van andere velden, friskijkers en dwarsdenkers’. Wacht niet te lang, want de tuinbouw staat voor de grootste uitdaging sinds 100 jaar! (Voor de volledige presentatie van Jan Rotmans, klik hier)

Marcel van Bergen, voorzitter van het bestuur van Stichting Kasteel de Keverberg, nam na de presentatie van Jan Rotmans de aanwezigen mee in het transitieproces dat heeft geleid tot het besluit om niet een traditioneel historische kasteel te herbouwen, maar om te kiezen voor ‘het modernste kasteel van Nederland’. Het was bijzonder interessant om te leren hoe een kleine dorpsgemeenschap als Kessel er op zeer succesvolle wijze in is geslaagd deze voor Nederland unieke accommodatie te realiseren. 

Nadat alle ‘TuinBouw Businessvrienden’ op eigen gelegenheid het kasteel uitgebreid konden bezoeken, werd de bijeenkomst afgesloten met een geslaagde netwerkborrel en een uitstekend walking dinner.